معرفی تکنیک های تصویر برداری ( 1 ) : رادیوگرافی ساده

سلام دوستان ، از امروز مجموعه مطالبی را شروع خواهیم کرد که به درد همه ما می خوره.

در ابتدا با تکنیک های تصویر برداری آشنا خواهیم شد و ان شاء الله کم کم روش های تفسیر این تکنیک های تصویر برداری را هم خواهیم آموخت :

در این شماره به سراغ رادیوگرافی ساده می رویم و خیلی ساده با این روش تصویر برداری آشنا می شویم .

با ما در ادامه مطلب همراه باشید......

رادیوگرافی ساده ( Chest x-ray )

خوب در این تکنیک تصویر برداری هیچگونه تغییری در ماهیت اصلی اشعه X ایجاد نمی شود. همانطوری که همه شما عزیزان می دانید اشعه X یک فوتون است ( نوعی از امواج الکترومغناطیسی ) و از لوله اشعه X که یک لوله کاتدی است تولید می شود. 

با استفاده از این لوله کاتدی اشعه به یک دیافراگم ( از پخش شدن امواج جلوگیری می کند ) تابانده می شود. اشعه به دلیل اینکه از بافت های مختلف بدن عبور می کند ضعیف می شود. میزان این تضعیف به دانسیته آن بافت بستگی دارد. برای مثال  هوا به دلیل دانسیته کم کمتر اشعه را تضعیف می کند. چربی بیشتر از هوا و کمتر از آب تأثیر می گذارد. بیشترین کاهش انرژی توسط استخوان ها به دلیل دانسیته بالا ایجاد می شود. 

تفاوت در این دانسیته ها باعث تفاوت در ظهور فیلم می شود. پس استخوان ها در تصویر سفیدرنگ و هوا تیره دیده می شود. 

برای مثال همانطور که در تصویر بالا می بینید در ریه ها چونکه هوا وجود دارد این ساختار بیشتر به رنگ سیاه دیده شده است. ولی ستون مهره ها به دلیل ماهیت استخوانی خود و دانسیته بالاتر به رنگ سفید درآمده است. 

در این تکنیک برای مشاهده برخی ساختار ها با دقت بیشتر مانند قوس های روده ای یا شریان ها از یک ماده تحت عنوان ماده حاجب استفاده می کنیم که به طور کامل تصویری واضح را در اختیار ما قرار میدهند. یکی از این ماده های حاجب که بسیار پرکاربرد هم می باشد سولفات باریم می باشد که یک ماده غیر سمی با چگالی بالاست . 

باریم سولفات

گاهی اوقات در این تصویر برداری در کنار باریم سولفات هوا هم استفاده می شود تا تصاویری واضح تر ارائه گردد به این تکنیک double contrast می گویند.

یک سری دیگر از مواد حاجب هم مولکول های ید دار می باشند .

رادیوگرافی قفسه سینه 

شایع ترین نوع رادیوگرافی ، رادیوگرافی قفسه سینه می باشد. برای گرفتن تصویر بیمار در وضعیت خلفی - قدامی ( PA ) می ایستد. اگر قاد به ایستادن نباشد از روش ( AP ) استفاده می شود که کیفیت پایین تری نسبت به PA دارند. 

برای درک این موضوع به تصاویر زیر دقت نمایید :

در این تصویر همانطور که می بینید ساختار یک تصویر برداری ساده را مشاهده می کنیم.

در تصویر زیر نمای pa  یا posterior Anterior  را مشاهده می کنیم ، در این نما دیافراگم در مقابل بیمار قرار دارد و مسیر تابش اشعه از posterior به Anterior  می باشد . 

نمای PA

در تصویر زیر نمونه ای از position عکس برداری AP را مشاهده می کنیم . در این روش دیافراگم پشت بیمار قرار دارد و اشعه از قدام به خلف می تابد. 

نمای AP

چرا تصاویر pa نسبت به Ap کیفیت بهتری دارند ؟

یرای پاسخ به این سوال چندین نظریه وجود دارد :

1) در پوزیشن AP دستگاه اغلب از نوع پرتابل است و کیفیت پایین تری را ارائه می دهد.

2) در پوزیشن AP فاصله منبع با دیافراگم بسیار کم تر است.

3) در پوزیشن AP  بیمار در حالت خوابیده به پشت قرار دارد در نتیجه بزرگنمایی بعضی از ارگان ها بیشتر می شود. 

در این قسمت تنها به معرفی مختصر این نوع تصویر برداری پرداختیم نوع تصویر و روش آن در آینده بحث خواهد شد.